ورزش پس از زایمان یکی از بهترین راهها برای بازگشت به فرم بدنی و افزایش سلامت عمومی مادران است. این فعالیتها نه تنها به تقویت بدن کمک میکنند بلکه روحیه مادران را نیز بهبود میبخشند و از بروز افسردگی پس از زایمان جلوگیری میکنند. در این مقاله از مجلهی تخصصی ورزش و سلامت ژاناک، به بررسی بهترین ورزش بعد از زایمان، زمان مناسب برای شروع ورزش پس از زایمان، انواع ورزشهای مناسب و مزایای آنها خواهیم پرداخت تا مادران بتوانند با اطلاعات کافی به فعالیت بدنی خود ادامه دهند و از سلامتی خود و کودکشان مراقبت کنند.
آنچه در این مطلب میخوانید!
زمان شروع ورزش پس از زایمان
زمان شروع بهترین ورزش بعد از زایمان بستگی زیادی به نحوهی زایمان و وضعیت جسمانی مادر دارد. اگر مادر در دوران بارداری ورزش میکرده و زایمان طبیعی راحتی را پشت سر گذاشته باشد، میتواند چند روز پس از زایمان ورزشهای سبک مانند پیادهروی کوتاه مدت و حرکات کششی سبک را آغاز کند. با این حال، توصیه میشود که ورزشهای منظم و شدیدتر را حداقل ۶ هفته پس از زایمان طبیعی و 6 تا 8 هفته پس از زایمان سزارین شروع کند تا بدن زمان کافی برای بازگشت به حالت طبیعی خود داشته باشد. همیشه قبل از شروع هر نوع فعالیت بدنی، مشورت با پزشک یا مامای خود را فراموش نکنید.
مزایای ورزش در دوران شیردهی
ورزش در دوران شیردهی مزایای فراوانی دارد که نه تنها به سلامت جسمانی بلکه به سلامت روانی مادر نیز کمک میکند. بهترین ورزش بعد از زایمان میتواند انرژی مادران شیرده را افزایش دهد و به بهبود روحیه آنها کمک کند. همچنین، حرکات ورزشی میتوانند قدرت بدنی مادران را تقویت کنند و از افسردگی پس از زایمان جلوگیری کنند. ورزش منظم میتواند میزان کالری مصرفی را افزایش داده و به کاهش وزن کمک کند. همچنین، ورزش به تقویت کف لگن و بازگشت بهتر بدن به فرم قبل از بارداری کمک میکند. این فعالیتها عضلات شکمی را تقویت کرده و از افتادگی سینهها و شل شدن شکم جلوگیری میکند.
تاثیر ورزش بر کیفیت شیر مادر
شایعاتی وجود دارد که ورزش میتواند باعث تلخ شدن یا کاهش شیر مادر شود، اما تحقیقات نشان میدهند که این باورها نادرست است. ورزش نه تنها باعث کاهش تولید شیر نمیشود بلکه به شرطی که مادران به اندازه کافی مایعات مصرف کنند، هیچ تاثیری بر کیفیت و کمیت شیر نخواهد داشت.
قبل از ورزش، به کودک خود شیر دهید تا در طول ورزش نگرانی از گرسنگی او نداشته باشید. پس از ورزش، ممکن است سطح اسید لاکتیک در شیر به طور موقت تغییر کند که میتواند طعم شیر را تغییر دهد اما این تغییر تاثیری بر ارزش تغذیهای شیر نخواهد داشت. بهترین ورزش بعد از زایمان به شرط رعایت نکات بهداشتی و تغذیهای، هیچ تاثیری بر کیفیت شیر مادر ندارد.
بهترین ورزشها برای بهبود خواب
یکی از مشکلاتی که مادران پس از زایمان با آن مواجه هستند، کمبود خواب و استراحت است. ورزشهای کششی مانند یوگا و پیلاتس میتوانند به بهبود کیفیت خواب کمک کنند. این ورزشها با تمرکز بر قدرت عضلات و آرامش ذهنی، به مادران کمک میکنند تا خواب بهتری داشته باشند. در صورتی که نمیتوانید به کلاسهای ورزشی بروید، میتوانید یک جلسه تمرینی با مربی داشته باشید و پس از یادگیری حرکات، در منزل به تمرین بپردازید.
ورزشهایی مانند شنا و پیادهروی سریع نیز بسیار مناسب هستند و به تقویت قلب و ریه کمک میکنند. با این حال، توصیه میشود ورزشها را با حرکات نرمشی شروع کنید و به تدریج شدت آنها را افزایش دهید. بهترین ورزش بعد از زایمان میتواند به بهبود خواب و استراحت مادران کمک کند.
ورزشهای مناسب پس از زایمان
برای مادران پس از زایمان، ورزشهای خاصی توصیه میشود که به تقویت بدن و بازگشت به فرم قبل از بارداری کمک میکنند. پیادهروی سریع یکی از بهترین گزینهها است که بدون نیاز به تجهیزات خاص میتواند انجام شود. شنا کردن نیز یک ورزش مناسب است که به تقویت عضلات و مفاصل کمک میکند. ورزشهای هوازی مانند ایروبیک با شدت پایین و تمرینات یوگا و پیلاتس نیز به تقویت عضلات و بهبود روحیه کمک میکنند. دوچرخهسواری نیز یک ورزش مناسب است که میتواند در خانه یا فضای باز انجام شود. بهترین ورزش بعد از زایمان شامل این فعالیتها میشود که به سلامت عمومی مادران کمک میکند.
توصیههای ورزشی برای مادران پس از زایمان
توصیه میشود که مادران پس از زایمان، هفتهای 150 دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط انجام دهند. برنامه پیشنهادی برای بهترین ورزش بعد از زایمان میتواند شامل 5 روز در هفته و هر روز 30 دقیقه ورزش باشد. برای افرادی که زمان کمتری دارند، میتوانند 5 روز در هفته و هر روز 3 بار به مدت 10 دقیقه ورزش کنند. فعالیت هوازی شامل حرکات ریتمیک و تکراری عضلات بزرگ بدن مانند پاها و دستها است. فعالیت با شدت متوسط به معنای ورزشی است که ضربان قلب را افزایش داده و باعث تعریق میشود، در حالی که همچنان میتوانید صحبت کنید ولی توان خواندن آواز را ندارید. پیادهروی سریع و دوچرخهسواری در مسیر صاف مثالهایی از این نوع فعالیتها هستند.
نکات هشداردهنده درباره ورزش پس از زایمان
نباید در هفتههای اول پس از زایمان فعالیت بیش از حد داشته باشید، زیرا این کار میتواند باعث افزایش ترشحات واژینال شود. اگر در هنگام ورزش احساس درد کردید، حتما به پزشک مراجعه کنید. در صورت احساس خستگی زیاد پس از ورزش، این کار را مدتی انجام ندهید یا ورزشهای سبکتر را انتخاب کنید. در 5 ماه اول پس از زایمان هرگز ورزشهای هوازی شدید انجام ندهید، زیرا مفاصل شما هنوز به حالت عادی بازنگشتهاند و بدن تحت تاثیر هورمون ریلکسین است. شنا را نیز پس از قطع خونریزی نفاس آغاز کنید تا از بروز عفونت جلوگیری شود. بهترین ورزش بعد از زایمان باید با دقت و احتیاط انجام شود تا سلامتی مادران حفظ شود.
تمرین و تقویت عضلات کف لگن یا کگل
عضلات کف لگن شامل مثانه، رحم و راست روده هستند که تحت تاثیر هورمونهای بارداری و فشار جنین دچار تغییرات میشوند. یکی از مهمترین توصیههای پزشکان به مادران تقویت عضلات کف لگن و انجام ورزشهای کگل است. این تمرینات به پیشگیری از بروز بیاختیاری ادرار و افتادگی رحم و مثانه کمک میکنند.
برای انجام تمرینات کگل، روی یک صندلی سفت بنشینید، کمی به جلو متمایل شوید و پاهایتان را باز کنید. عضلات واژن را منقبض کرده و سعی کنید آنها را به سمت بالا و به داخل بکشید و این حالت را برای چند ثانیه حفظ کنید. به آرامی عضلات را رها کرده و نفس خود را حبس نکنید. این تمرین را روزانه و در هر روز به تعداد 5 بار و در هر بار ده بار انجام دهید. بهترین ورزش بعد از زایمان برای تقویت عضلات کف لگن، تمرینات کگل است.
جمعبندی و توصیهها
بهترین ورزش بعد از زایمان تاثیرات مثبت زیادی بر سلامت جسمانی و روانی مادران دارد. این فعالیتها به تقویت بدن، بهبود روحیه و پیشگیری از افسردگی پس از زایمان کمک میکنند. مهم است که مادران قبل از شروع هر نوع فعالیت بدنی با پزشک خود مشورت کنند و برنامه ورزشی مناسبی را انتخاب کنند. با رعایت نکات و توصیههای ارائه شده، میتوانند به سلامتی خود و کودکشان کمک کنند و از این دوران لذت ببرند.
منابع: mayoclinic , midwife